Sytuacja w branży budowlanej w Polsce. Jakie są nastroje inwestorów? Czy możemy liczyć na ożywienie branży, czy należy spodziewać się stagnacji?

Nastroje inwestorów w branży budowlanej są zróżnicowane, gdyż sektor ten obejmuje wiele różnych dziedzin, takich jak budownictwo inżynieryjne, kolejowe, drogowe, energetyczne czy mieszkaniowe. Ta różnorodność wpływa na różne trendy i prognozy w poszczególnych sektorach.

Przykładowo – w sektorze budownictwa mieszkaniowego obserwujemy obecnie ożywienie. Wynika ono nie tylko ze względu na zapotrzebowanie na nowe mieszkania, ale także dzięki programom rządowym typu „Bezpieczny kredyt 2%” czy mającym wejść w życie jeszcze w tym roku, „Mieszkanie na start”. Deweloperzy powracają do odłożonych planów inwestycyjnych, co jest dobrym prognostykiem dla branży.

Dorota Godyń

Z kolei podmioty działające w sektorze budownictwa inżynieryjnego, kolejowego, drogowego czy energetycznego są w dużej mierze uzależnione od takich czynników zewnętrznych jak liczba planowanych inwestycji publicznych czy projektów infrastrukturalnych oraz dostępność funduszy publicznych.

Dywersyfikacja widoczna w branży budowlanej pozwala firmom, w których portfelu zamówień znajdują się projekty z rożnych dziedzin, lepiej radzić sobie z ewentualnymi zmianami koniunktury w poszczególnych obszarach. Niemniej, ponieważ prognozowanie dla całej branży wymaga uwzględnienia specyfiki poszczególnych sektorów, trudno jednoznacznie przewidzieć, czy możemy spodziewać się ożywienia czy stagnacji. Nie sposób generalizować.

Jakie rodzaje inwestycji mogą powstawać w Polsce w najbliższym czasie?

Moim zdaniem w najbliższym czasie inwestycje będą skoncentrowane głównie na dwóch kluczowych obszarach: infrastrukturze oraz energetyce odnawialnej.

Polska kontynuuje intensywny rozwój infrastruktury, co obejmuje projekty związane z budową autostrad, dróg lokalnych, mostów, portów lotniczych oraz rozbudową sieci kolejowej. Oprócz nowych inwestycji podejmowane są także działania modernizacyjne już istniejących obiektów. Obserwujemy rozwój inteligentnych systemów zarządzania ruchem, co wpisuje się w globalne trendy urbanizacyjne. Innym globalnym trendem jest zainteresowanie odnawialnymi źródłami energii, co przekłada się na krajowe inwestycje związane z budową farm wiatrowych, elektrowni słonecznych oraz modernizacje istniejących elektrowni.

Wsparcie dla rozwoju energetyki odnawialnej wynika zarówno z kwestii ekologicznych, jak i dążenia do zwiększenia niezależności energetycznej Polski. Rządowe programy i subsydia dla projektów związanych z energią odnawialną stanowią dodatkowy bodziec dla inwestorów. Dodatkowo, w kontekście zmian klimatycznych i zobowiązań międzynarodowych, inwestycje w infrastrukturę i energetykę odnawialną pozostają kluczowe dla osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju, co przyciąga inwestorów zainteresowanych perspektywą długoterminowego wzrostu.

Jakie są trendy w obszarze elektrowni, elektrociepłowni i oczyszczalni ścieków? Jakie są wprowadzane rozwiązania ekologiczne?

Energetyka odnawialna stanowi jedno z głównych źródeł innowacji w sektorze energetyki. Z tego względu wzrasta zainteresowanie budową elektrowni opartych na odnawialnych źródłach energii, co ma na celu zrównoważenie bilansu energetycznego i redukcję emisji gazów cieplarnianych. Kolejnym istotnym zagadnieniem jest magazynowanie energii, które umożliwiałoby elastyczne zarządzanie produkcją i zużyciem energii. Dzięki różnego typu innowacyjnym rozwiązaniom, takim jak grawitacyjne magazyny energii, możemy coraz efektywniej gromadzić i wykorzystywać energię. Inteligentne sieci energetyczne umożliwiają natomiast optymalne zarządzanie przesyłem energii, zwiększając efektywność systemów energetycznych.

Ważny obszar zainteresowania w kontekście ograniczania wpływu sektora na zmiany klimatyczne stanowią gazy cieplarniane. Elektrownie i elektrociepłownie coraz częściej implementują technologie redukcji emisji, a także prowadzą badania nad alternatywnymi źródłami energii, takimi jak np. wodór. Dzięki hybrydowym systemom energetycznym możemy dziś integrować różne źródła energii. Połączenie tradycyjnych elektrowni z odnawialnymi źródłami oraz systemami magazynowania, pozwala na optymalne wykorzystanie zasobów.

Chcąc zwiększyć efektywność i bezpieczeństwo operacji, przedsiębiorstwa inwestują w modernizację infrastruktury – w nowoczesne technologie i urządzenia, automatyzację procesów czy systemy zarządzania. Dużą uwagę przywiązuje się do optymalizacji spalania. Elektrociepłownie wdrażają innowacyjne rozwiązania, pozwalające na zwiększenie sprawności energetycznej i jednoczesne ograniczenie emisji szkodliwych substancji. Jak widać, wprowadzane ekologiczne rozwiązania mają nie tylko zaspokajać rosnące zapotrzebowanie na energię, ale także wspierać cele zrównoważonego rozwoju, minimalizując negatywny wpływ sektora na środowisko naturalne. Stąd troska oczyszczalni ścieków o unieszkodliwianie substancji toksycznych i poprawę jakości wód odprowadzanych do środowiska. Stosowane w tym celu procesy chemiczne czy fitoremediacja, pozwalają na skuteczne usuwanie substancji toksycznych z oczyszczanych ścieków.

Jak oceniacie Państwo rynek kompozytów w Polsce? Jakie są trendy w tym obszarze?

Rynek kompozytów w Polsce jest obecnie w fazie dynamicznego rozwoju. Widać to zarówno w obszarze produkcji, jak i coraz szerszym zastosowaniu kompozytów w różnych sektorach gospodarki. Polskie przedsiębiorstwa specjalizujące się w produkcji kompozytów odgrywają istotną rolę w tym procesie, wprowadzając innowacyjne rozwiązania zarówno na rynek krajowy, jak i międzynarodowy.

W ostatnich latach obserwujemy zwiększone zainteresowanie kompozytami w różnych branżach, takich jak przemysł motoryzacyjny, lotniczy, budowlany, sportowy czy energetyczny. Kompozyty, dzięki swoim unikalnym właściwościom, znalazły zastosowanie w produkcji lekkich, wytrzymałych elementów konstrukcyjnych, co wpływa na rozwój nowoczesnych technologii i wzrost efektywności w różnych sektorach przemysłu.

Jednym z istotnych trendów na rynku kompozytów w Polsce jest rosnące zainteresowanie zrównoważonymi rozwiązaniami. Firmy coraz częściej eksperymentują z kompozytami opartymi na materiałach odnawialnych i technologiach przyjaznych dla środowiska. Ten kierunek jest zgodny z globalnym dążeniem do bardziej ekologicznych praktyk w produkcji, co sprawia, że kompozyty stają się atrakcyjną opcją również dla firm z sektorów, które zwracają uwagę na aspekty zrównoważonego rozwoju.

Jakie innowacje w branży budowlanej są na topie?

Na pierwsze miejsce zdecydowanie wysuwa się wzrost zainteresowania zrównoważonym budownictwem i ekologicznymi materiałami, w tym takimi jak kompozyty, czego przykładem jest zamiana tradycyjnej stali na zbrojenia kompozytowe, czyli pręty i siatki z włókna szklanego. Poszukuje się nowych, bardziej wytrzymałych, lekkich i ekologicznych materiałów budowlanych, takich jak beton wysokowartościowy, wspomniane już kompozyty czy materiały o wydłużonym czasie życia.

Firmy szukają rozwiązań, które ograniczają wpływ na środowisko nie tylko w zakresie materiałów. Jedną z technologii, która wpisuje się w ten trend, jest BIM (Building Information Modeling). Pozwala ona na trójwymiarowe modelowanie budynków, co ułatwia zarządzanie danymi w całym cyklu ich życia - od projektowania po eksploatację. Na znaczeniu zyskują wszelkie energooszczędne rozwiązania, m. in. izolacje termiczne, nowoczesne systemy ogrzewania i chłodzenia oraz panele słoneczne.

Na budowy wkracza także coraz odważniej robotyzacja i automatyzacja. Roboty malarskie, roboty murarskie czy drony do inspekcji i monitorowania postępu prac, coraz bardziej ułatwiają pracę ludzi. Inżynierowie wykorzystują cyfrowe platformy do zarządzania projektami budowlanymi, monitorowania postępu prac, analizy danych i koordynacji różnych podwykonawców. Widać także rosnące zastosowanie systemami automatyki domowej, inteligentnymi czujnikami i innymi rozwiązaniami IoT (Internet of Things), które mają za zadanie zwiększenie efektywności energetycznej i komfortu mieszkańców.

Szukając sposobów na przyspieszenie procesu budowy i obniżenie kosztów zwiększa się skala stosowania prefabrykatów, które są produkowane poza miejscem budowy i montowane na miejscu. Widać także większe zainteresowanie procesami recyklingu w budownictwie, zarówno jeśli chodzi o odpady budowlane, jak i o możliwość ponownego wykorzystania istniejących struktur.

Jakie są oczekiwania branży na najbliższe lata?

Kompozyty są coraz bardziej cenionym materiałem. Z satysfakcją obserwujemy, jak dynamicznie rośnie ich zastosowanie  w różnych sektorach, takich jak budownictwo, lotnictwo, motoryzacja, energetyka, przemysł morski, sport i rekreacja. Oczekujemy, że skala ich zastosowania będzie się zwiększać wraz z dalszymi postępami technologicznymi.

Mamy także spore nadzieje związane z innowacjami w zakresie składu kompozytów. Stale prowadzone badania nad nowymi materiałami i technologiami produkcji kompozytów, z pewnością jeszcze bardziej poprawią ich właściwości mechaniczne, odporność chemiczną czy wytrzymałość termiczną. W wyniku tych poszukiwań powstały m. in. kompozyty termoplastyczne, które charakteryzują się lepszą odpornością na uderzenia, elastycznością w przetwarzaniu i zdolnością do recyklingu.

Widzimy także rosnące zainteresowanie kompozytami zrównoważonymi i biodegradowalnymi. Branża stara się ograniczyć wpływ środowiskowy poprzez rozwijanie ekologicznych rozwiązań. Dążymy także do zwiększenia efektywności poprzez automatyzację procesów produkcyjnych

Zdajemy sobie sprawę, że branża kompozytów jest dynamiczna. Jej dalszy rozwój będzie zależał od postępu technologicznego, wzrostu zapotrzebowania na lekkie i wytrzymałe materiały, a także presji na bardziej zrównoważone rozwiązania.

 Wyzwania dla branży produkcyjnej. Jakie są największe?

Branża produkcyjna stoi obecnie przed szeregiem wyzwań, które wymagają skutecznych strategii i adaptacji. Jednym z kluczowych aspektów jest automatyzacja i cyfryzacja. Barierą w ich wprowadzaniu jest m. in. brak wykwalifikowanych pracowników, potrafiących obsługiwać i zarządzać nowoczesnymi technologiami. Aby rozwiązać ten problem, firmy z branży produkcyjnej muszą się skupić na edukacji zawodowej i szkoleniach pracowników w tym zakresie.

Istotną kwestią jest także wdrażanie ekologicznych rozwiązań i zrównoważonych praktyk, które są konieczne w obliczu zmian klimatycznych. Kolejne wyzwanie stanowi szybki rozwój zaawansowanych materiałów i technologii, za którymi prawo i normy nie zawsze nadążają, z czym jako producent materiałów kompozytowych niejednokrotnie się stykamy. Obecnie, wraz z 13 innymi podmiotami, w ramach komitetu KT329 ds. Konstrukcji i Materiałów z Kompozytów Polimerowych, powołanego przez Polski Komitet Normalizacyjny, prowadzimy prace nad powstaniem odpowiedniej normy, która będzie stanowiła cenne narzędzie projektowe.

Chcąc pozostać konkurencjami, zarówno na rynku krajowym, jak i międzynarodowym, stawiamy na ciągłe wprowadzanie innowacji oraz poprawę jakości i efektywności, co wiąże się z inwestowaniem w rozwój pracowników i technologii.

Podsumowując - w obliczu wskazanych wyzwań, o sukcesie przedsiębiorstw produkcyjnych w dużej mierze decydują dziś elastyczność, innowacyjność i gotowość do dostosowywania się do zmieniających się warunków rynkowych.