Branża szklarska stanowi potężną gałąź światowej gospodarki. Zatrudnia wielu pracowników, ma ogromną produkcję i równie wielki wpływ na środowisko naturalne. Jak każda inna branża stawia na rozwój, ale nie taki, którego celem jest jedynie zwiększenie przychodu, lecz rozwój zrównoważony. Jeden z największych producentów szkła na świecie, NSG Group, właściciel spółki Pilkington Polska, podjął już pierwsze działania wyznaczając trend, nie tylko dla swojego sektora.

Przykład idzie z góry

Zrównoważony rozwój to koncepcja rozwoju społeczno-gospodarczego, która dąży do spełnienia potrzeb współczesnego społeczeństwa, a jednocześnie szeroki zakres działań, który nadał kierunek globalnej dyskusji na temat naszej wspólnej przyszłości. Opiera się na trzech głównych filarach, które są ze sobą wzajemnie powiązane: ekonomicznym, społecznym i środowiskowym. Jest to podejście holistyczne, a do głównych celów zalicza się tworzenie lepszych warunków życia dla ludzi na całym świecie, zapewnienie sprawiedliwości społecznej i dobrobytu dla obecnych oraz przyszłych pokoleń, zrównoważone korzystanie z zasobów naturalnych, a także ochrona środowiska. Nic więc dziwnego, że prekursorami w dziedzinie zrównoważonego rozwoju stały się wielkie firmy, których działalność ma ogromy wpływ na warunki życia wielu ludzi.

Duże firmy, które działają na rynku międzynarodowym już zaangażowały się w zmiany. W ten sposób dają dobry przykład, przecierają szlak, aby innym było łatwiej i udowadniają, że podejmowany trud przekłada się na szerokie spektrum korzyści. Warto śledzić ich działania i adaptować te, które znajdują zastosowanie u innych.

Działania zmierzające do osiągnięcia zrównoważonego rozwoju są bardzo różnorodne i wymagają dostosowania do lokalnych warunków. Firmy o zasięgu globalnym które mają swoje oddziały w różnych krajach, nie mogą stosować uniwersalnych rozwiązań, ponieważ te, które sprawdzają się w Europie, niekoniecznie sprawdzą się w Azji. Najlepsze efekty przynosi analiza sytuacji zastanej i wdrożenie takich działań, które odpowiadają na konkretne potrzeby, braki czy możliwości - Krzysztof Granicki Dyrektor Zarządzający Pion Szkła Architektonicznego w Europie Wschodniej w NSG Group

Droga do zrównoważonego rozwoju to indywidualna kwestia dla każdego przedsiębiorstwa, bo to właśnie specyfika firmy, jej wielkość, sposób produkcji i kształt łańcucha dostaw decydują o tym jaką rolę odgrywa względem innych. W każdym przypadku jest inaczej. Zmiany wprowadzane w produkcji szkła mogą stanowić dobry przykład wysiłków na rzecz ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i łagodzenia skutków zmian klimatycznych. Celem NSG Group jest osiągnięcie neutralności węglowej do roku 2050. Został on nakreślony w ramach europejskiego prawa o klimacie, dlatego dąży do niego każda firma i instytucja. Ważniejsze są więc strategia i działanie niż deklaracje.

Jeśli rozwój, to tylko zrównoważony

Każda firma dąży do rozwoju. Jeszcze dekadę temu oznaczało to zwiększenie sprzedaży, produkcji czy mocy przerobowej. Dziś o rozwoju myśli się inaczej i ściśle wiąże z pojęciem „zrównoważony”. W NSG Group odbywa się to poprzez rozwój innowacyjnych technologii, takich jak spalanie wodoru, czy pracę nad znaczną redukcją emisji gazów cieplarnianych w procesie produkcji szkła. W planach są również działania na rzecz rozwiązywania problemów związanych ze zmianą klimatu, dostarczanie produktów szklanych, które przyczyniają się do oszczędzania i wytwarzania energii, takie jak szkło o wysokiej izolacyjności i cienkowarstwowe panele fotowoltaiczne.

Aspiracją NSG Group jest bycie światowym liderem w dziedzinie innowacyjnych, wysokowydajnych rozwiązań w zakresie szkła i przeszkleń, który przyczynia się do oszczędzania i wytwarzania energii, wykonując swoją pracę w sposób bezpieczny i etyczny.

- Podstawową wartością całej Grupy jest szacunek do ludzi. Pilkington Polska będący jej częścią również angażuje się w rozwój zasobów ludzkich. Cenione są tu różnorodność i integracja, z kolei zdrowie i bezpieczeństwo wszystkich osób zaangażowanych w działalność naszej firmy traktowane są jako warunek jej działalności – tłumaczy Krzysztof Granicki.

Firma szkoli i rozwija swoich pracowników, szanując prawa człowieka, promując integrację i różnorodność, a także chroniąc ich przed urazami w miejscu pracy oraz chorobami zawodowymi.

Produkcja szkła a kwestie środowiskowe

Jeśli produkcja szkła ma być określana mianem zrównoważonej, musi minimalizować emisję gazów cieplarnianych i oddziaływanie na środowisko. Producent powinien wywierać pozytywny wpływ na pracowników, ale też lokalną społeczność, a ponadto zapewniać uczciwość i przejrzystość wszystkich swoich działań. Pilkington Polska dokłada starań, by wykonać te zadania, zarówno w obrębie huty szkła, jak i zakładów produkcyjnych. Jego drogę do neutralności węglowej w 2050 roku wyznacza 5 kroków: wydajność operacyjna (w tym modernizacje infrastruktury i gospodarowanie odpadami szklanymi), energia odnawialna (umowa PPA, wytwarzanie energii na miejscu, odzysk ciepła), rozwój i wdrażanie nowych technologii (wychwytywanie dwutlenku węgla, korzystanie z paliw niskoemisyjnych, elektryfikacja, materiały alternatywne), zaangażowanie w łańcuch dostaw (zbieranie danych, warsztaty), kompensacja węgla.

Starania firmy doceniane są na polskim rynku. W maju 2023 r. spółka Pilkington Polska została finalistą konkursu „Diamenty Sustainable Economy” w kategorii LIDER TECHNOLOGII DLA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU, LIDER NEUTRALNOŚCI KLIMATYCZNEJ oraz LIDER ETYKI W BIZNESIE. Celem tej inicjatywy jest prezentacja i uhonorowanie firm za wybitne osiągnięcia w działalności na rzecz zrównoważonego rozwoju oraz budowania zaangażowania, lojalności i satysfakcji pracowników. Uznanie Kapituły Konkursowej zaowocowało tytułem lidera aż w trzech kategoriach. Doprowadziła do tego konsekwencja w realizacji szeregu działań, których głównym celem jest zrównoważony rozwój. Można je podzielić na 7 kategorii:

ENERGIA – nieustannie trwają prace nad zminimalizowaniem zużycia energii we wszystkich procesach, tak aby wykorzystanie szkła przynosiło korzyści netto dla zrównoważonego rozwoju. Główne projekty obejmują optymalizację spalania paliwa w piecu, zmniejszenie zapotrzebowania elektrycznego silników, optymalizację układów sprężonego powietrza, podlicznik energii, energooszczędne oświetlenie, zmianę paliwa, procesy kogeneracji, ciepło odpadowe i odzysk energii, inicjatywy angażujące się w Przemysł 4.0 lub Internet Rzeczy (IoT). Inwestycje w instalacje sprzętu i oprogramowania do opomiarowania podlicznikami zapewniają wysoki poziom przejrzystości w zużyciu energii i umożliwiają wyrafinowany proces planowania energii z działaniami usprawniającymi, ustalaniem celów i częstymi przeglądami.

REDUKCJA EMISJI DWUTLENKU WĘGLA – Grupa rozwija globalnie wykorzystanie energii odnawialnej, np. instalując panele słoneczne na dachach i byłych parkingach swoich niemieckich zakładów w Weiherhammer, w Austrii i w Holandii. Na potrzeby zasilenia Pilkington Automotive Poland oraz polskich zakładów przetwórstwa szkła Pilkington IGP podpisano umowę VPPA – pierwszą umowę zakupu wirtualnej energii, która pokrywa ok. 60% rocznego zapotrzebowania na energię elektryczną oddziałów w Polsce. Kolejne umowy VPPA są koordynowane globalnie (celem jest zapewnienie wszystkim obiektom NSG Group co najmniej 50% energii ze źródeł odnawialnych). Kontynuowany jest również zakup certyfikatów wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych (REC's) w krajach Europy, obu Ameryk i Azji.

GOSPODARKA WODNA – projekty oszczędzania wody są bardzo istotne, ponieważ jest ona wykorzystywana do chłodzenia i mycia szkła na etapie produkcji. Większość zakładów NSG Group działa w systemach obiegu zamkniętego i zarządzane są za pomocą procedur standaryzacji Manufacturing Excellence (wyłączanie spryskiwaczy, gdy nie są potrzebne, stosowanie dysz o optymalnych rozmiarach, instalowanie łapaczy wody, wdrażanie kontroli zapobiegających przelewaniu i konserwacja zapobiegająca wyciekom itp.). Pozwala to zmniejszyć pobór wody, ale także _chemikaliów używanych do jej uzdatniania.

ODPADY I GOSPODARKA O OBIEGU ZAMKNIĘTYM – NSG Group wyznacza cele ukierunkowane na zmniejszenie ilości odpadów trafiających na składowiska, mimo że proces produkcji szkła generuje bardzo mało odpadów. W tym obszarze celem jest ponowne użycie i recykling szkła. Przetopienie jednej tony stłuczki szklanej pozwala uniknąć emisji 400-600 kg CO₂. Jednocześnie dziesięć procent zużycia stłuczki pozwala zaoszczędzić trzy procent energii pieca. Dlatego tam, gdzie jest to możliwe, stłuczka szklana z produkcji szkła płaskiego i jego dalszej obróbki jest ponownie wykorzystywana w procesie topienia.

EMISJA DO POWIETRZA – główne emisje z pieca do produkcji szkła płaskiego pochodzą ze spalania paliwa i rozkładu surowców węglanowych i siarczanowych. Redukcja emisji odbywa się za pomocą szeregu pierwotnych i wtórnych technik. Podstawowe metody, takie jak specjalne palniki lub starannie dobrane surowce, w tym większa ilość stłuczki szklanej (szkło z recyklingu), zmniejszają powstawanie zanieczyszczeń i mogą również poprawić wydajność cieplną pieców. Redukcja wtórna usuwa zanieczyszczenia z gazów odlotowych, zanim zostaną one wyemitowane przez komin.

ODPOWIEDZIALNE POZYSKIWANIE MATERIAŁÓW – główne surowce jakie wykorzystują zakłady NSG Group mają charakter mineralny, dlatego szczególną uwagę zwraca się na zapewnienie, że ich pozyskanie nie wpływa negatywnie na siedliska przyrodnicze i różnorodność biologiczną. Zanim surowiec zostanie zatwierdzony do użytku przez NSG Group, przeprowadzany jest proces audytu, aby upewnić się, że materiał spełnia wymagania dotyczące jego wykorzystania w produkcji szkła i jest zgodny z wewnętrznymi zasadami etycznego pozyskiwania.

DZIAŁALNOŚĆ BADAWCZO-ROZWOJOWA – Pilkington United Kingdom Limited został pierwszym na świecie producentem szkła płaskiego, który opalał swój piec w 100% biopaliwem w ramach próby branżowej mającej na celu znalezienie zrównoważonych alternatyw dla gazu ziemnego. Celem próby było wykazanie, że piec może bezpiecznie pracować przy pełnej produkcji na paliwie niskoemisyjnym bez wpływu na jakość produktu. Zrównoważone biopaliwo wykonane z odpadów organicznych zasilało całkowicie piec szklarski St Helens przez cztery dni, tworząc 50 000 m² szkła float o najniższej zawartości węgla, jakie kiedykolwiek wyprodukowano. Pierwsza na świecie próba z Glass Futures dowiodła, w jaki sposób biopaliwo stanowi realistyczną, niskoemisyjną alternatywę dla gazu ziemnego, co pozwoli producentom ograniczyć emisję CO₂ o tysiące ton z ich produkcji – paliwo emituje około 80% mniej CO₂ niż tradycyjny gaz ziemny.