Fasada wentylowana to rozwiązanie, które w budownictwie stosowane jest już od wielu lat. Do tej pory było to głównie budownictwo biurowe, hotelowe czy też przemysłowe, obecnie jednak coraz częściej tego typu elewacje stosuje się także w budownictwie mieszkaniowym. Czym charakteryzuje się taka fasada i jakie korzyści daje jej zastosowanie?

Czym jest fasada wentylowana?

Fasada wentylowana to system powłoki elewacyjnej ze szczeliną powietrzną występującą pomiędzy warstwą termoizolacji a okładziną zewnętrzną. Ściana zewnętrzna zbudowana w tym systemie składa się z czterech elementów. Pierwszym jest ściana nośna (właściwa) wykonana np. z ceramiki, betonu, silikatu czy gazobetonu. Kolejnym - izolacja termiczna, którą najczęściej wykonuje się z wełny skalnej. Trzecim jest pustka powietrzna o grubości 2-5 cm, a ostatnim okładzina elewacyjna, która stanowi warstwę wykończeniową elewacji.

W odróżnieniu od systemów ETICS, w których izolację wykonuje się z użyciem kleju, w przypadku fasady wentylowanej robimy to metodą „na sucho” przy użyciu łączników mechanicznych, dzięki czemu nie jesteśmy w trakcie ograniczeni przedziałem temperatur od 5 do 25 stopni Celsjusza, wymaganym przy zastosowaniu metody klejonej.

Jakie korzyści daje fasada wentylowana?

Podstawową korzyścią wynikającą z zastosowania fasady wentylowanej są niskie koszty utrzymania budynku. Specyfika tego typu elewacji polega na tym, że między okładziną zewnętrzną a szczeliną w ścianie budynku następuje swobodna wymiana powietrza. Sprawia to, że budynek staje się bardziej efektywny energetycznie. Latem, kiedy elewacja nagrzewa się pod wpływem promieni słonecznych, gorące powietrze unosi się ku górze, a w jego miejsce napływa chłodniejsze. Ten ruch powietrza sprawia, że konstrukcja budynku zbytnio się nie nagrzewa. W zimie z kolei wywiewane jest wilgotne powietrze, co minimalizuje ryzyko zawilgotnienia przegrody. Dzięki temu rachunki za ogrzewanie znacząco się zmniejszają, a fasada jest chroniona przed grzybami i pleśnią.

Kluczowe znaczenie w utrzymaniu dobrego mikroklimatu i odpowiedniej paroprzepuszczalności ma materiał izolacyjny. Warto postawić na wyroby z wełny skalnej, które są trudnozwilżalne czyli hydrofobowe. Wełna skalna praktycznie nie chłonie wilgoci z powietrza i ma znikomą wilgotność sorpcyjną. Skład wełny skalnej sprawia, że jest ona odporna biologicznie, nie stwarza warunków do rozwoju mikroorganizmów, nie gnije. Swobodne odprowadzenie pary wodnej przez izolację do szczeliny wentylacyjnej pozostawia ścianę suchą, przy zachowaniu optymalnej temperatury i dobrego mikroklimatu w pomieszczeniu – mówi Marcin Barwiński, doradca techniczny w ROCKWOOL Polska.

Kolejną istotną korzyścią fasady wentylowanej jest polepszenie parametrów ściany. Uzyskuje się je dzięki włóknistej strukturze wełny skalnej, która powoduje, że przechodzące przez nią fale dźwiękowe są rozpraszane i tłumione. Dzięki zastosowaniu dodatkowych powłok na okładzinach elewacyjnych, ściany zewnętrzne są bardziej odporne na zabrudzenia, mają zwiększoną odporność na działanie promieni UV, co przekłada się na wydłużanie trwałości kolorów na elewacji.

Fasada wentylowana niesie za sobą również korzyści w wymiarze estetycznym - stosowana przy tego typu elewacji okładzina zewnętrzna pozwala na dużą swobodę kształtowania wyglądu ściany (różne kolory, materiały, możliwość grawerowania czy też wykonywania łuków w elewacji).

Jak budować fasadę wentylowaną?

Do mocowania okładzin do budynku wykorzystywane są podkonstrukcje występujące zazwyczaj w postaci rusztu lub specjalnych konsol. Podkonstrukcje wykonywane są najczęściej z aluminium, stali nierdzewnej, kompozytów czy drewna. Bardzo często, w przypadku podkonstrukcji z aluminium czy stali, stosuje się dodatkowo podkładki izolacyjne zmniejszające wpływ mostków termicznych od systemu zamocowań. Konsole nośne konstrukcji wsporczej stanowią bardzo poważne punktowe mostki termiczne, dlatego też istotny jest dobór odpowiedniego systemu zamocowania (konsol) oraz materiału izolacyjnego, tak by uzyskać zadowalające parametry termiczne ściany.

Czym ocieplić fasadę wentylowaną?

Wybierając materiał izolacyjny do fasady wentylowanej, warto zwrócić uwagę przede wszystkim na jego trwałość. To ważne, by produkt nie osiadał, nie kurczył się, tylko szczelnie wypełniał izolowane przestrzenie przez długie lata. Jednym z najczęściej wybieranych produktów przy tego typu fasadach jest wełna skalna. Jej skład sprawia, że jest trudno zwilżalna, nie stwarza warunków do rozwoju mikroorganizmów, nie gnije. Wełna ma też właściwości niepalne, jest odporna na temperatury nawet do 1000 stopni Celsjusza, dzięki czemu znacząco zmniejsza ryzyko rozprzestrzeniania się pożaru, wydłużając czas potrzebny na ewakuację.  Materiał nie tworzy płonących kropli a także nie wytwarza dymu. Włóknista budowa materiału daje również dodatkowe korzyści w zakresie zwiększonej izolacyjności akustycznej – budynek jest lepiej wygłuszony, w związku z czym mieszkańcy mogą cieszyć się komfortem ciszy. 

Pamiętaj o odpowiedniej grubości izolacji!

W fasadach wentylowanych, z racji posiadania konsol nośnych konstrukcji wsporczej, tworzą się punktowe mostki termiczne. Dlatego też budując tego typu elewację, istotny jest nie tylko  dobór odpowiedniego systemu zamocowania (konsol), ale także materiału izolacyjnego, który zniweluje mostki termiczne i pozwoli uzyskać zadowalające parametry termiczne ściany. Grubość izolacji powinna zostać dobrana do odpowiedniego, obowiązującego współczynnika przenikania ciepła  Uc(max), który to został określony w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków  technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Dla ściany zewnętrznej współczynnik ten wynosi 0,23 W/(m²×K), a od 2021 będzie wynosił 0,20 W/(m²×K). Dlatego już teraz zaleca się projektowanie z zastosowanie większej grubości izolacji.