Podczas pandemii koronawirusa tysiące przedsiębiorców musiało albo znacząco ograniczyć swoje działania, albo nawet zawiesić lub zamknąć działalność gospodarczą. Szczególne wyzwania dotyczą niemal wszystkich branż, nie tylko tych, które były objęte zarządzonymi odgórnie lockdownami. Olbrzymi wpływ na kondycję biznesu miała również pierwsza od dekad recesja, niższe wskaźniki konsumpcji oraz nie najlepsze prognozy ekonomiczne. Warto przyjrzeć się kondycji sektora budowlanego, który zalicza się do grona najintensywniej rozwijających się gałęzi gospodarki.

Wpływ pandemii na polskie firmy

Trwająca w naszym kraju od marca 2020 roku pandemia koronawirusa zagroziła nie tylko stabilności sektora ochrony zdrowia. W niezwykły sposób oddziałuje również na życie gospodarcze. Według danych zebranych przez ekspertów bazy firm ALEO.com tylko pomiędzy styczniem 2020 roku a sierpniem 2021 roku złożono 574 171 wniosków o zawieszeniu lub likwidacji działalności.

Trudna sytuacja znalazła również przełożenie na PKB, które – po okresie konsekwentnych, wieloletnich wzrostów i dobrych prognoz, spadło w 2020 roku o 2,8%. Najbardziej narażone na kryzys były branże, których funkcjonowanie było niemożliwe lub utrudnione (np. turystyka, gastronomia, usługi kosmetyczne). Zdecydowana większość sektorów gospodarki odniosła w tym okresie poważne straty. Ciekawym przypadkiem są jednak firmy budowlane, które nadal – pomimo pandemii – realizują bardzo dużo inwestycji związanych z boomem na rynku nieruchomości.

Sektor budowlany w trakcie pandemii

Branża budowlana należy do jednej z najważniejszych gałęzi gospodarki. Wynika to z rosnącego popytu na nieruchomości i postępującego wzrostu cen zakupu mieszkań, domów czy innych budynków nie tylko w największych miastach, ale również w zdecydowanie mniejszych ośrodkach.

Według danych GUS tylko pomiędzy styczniem a kwietniem 2021 roku do użytku oddano 72,2 tys. mieszkań, a więc o 13,3% więcej niż w roku ubiegłym. Wśród inwestorów wyraźnie dominują deweloperzy, odpowiedzialni za oddanie do użytku 28,8 tys. mieszkań, jednak w tej grupie zauważalny jest wyjątkowy wzrost w relacji rok do roku, wynoszący aż 32,4%.

Również w całym roku 2020 zaobserwowano wzrost liczby oddanych do użytkowania lokali. Łącznie rynek wzbogacił się o 222 tysiące mieszkań, a więc wzrost wyniósł 7% w relacji do roku 2019. 143,8 tys. z nich zostało wybudowanych przez deweloperów, inwestorzy indywidualni odpowiadali natomiast za 74,1 tys. lokali. Do użytku trafiło 19,6 mln mkw. nieruchomości, a więc o 6,9% więcej niż rok wcześniej.

Liczba firm budowlanych w kraju

Jak widać, nawet w okresie pandemii firmy budowlane mają wiele powodów do zadowolenia, a tempo inwestycji, mimo chwilowego ograniczenia liczby nowych projektów w roku 2020, nie spada. Nowe impulsy pochodzące z rynku, w tym te o rekordowym zainteresowaniu kredytami hipotecznymi, sprawiają, że rokowania dla branży są dobre.

Przekłada się to również na liczbę aktywnych na rynku podmiotów. W bazie firm znajduje się 699 559 firm zajmujących się budownictwem, usługami i materiałami budowlanymi. Wśród nich największa grupa skupia się na usługach budowlano-remontowych (493 850 podmiotów). Jest to także najchętniej wybierany profil działalności w niemal wszystkich regionach kraju.

Mniej inwestycji publicznych?

O ile firmy sektora budowlanego realizujące zlecenia dla podmiotów prywatnych w wielu przypadkach w ogóle nie odczuły kryzysu lub gospodarcze zawirowania wpłynęły na nie w ograniczony sposób, nieco inaczej prezentuje się sytuacja działalności, które zajmowały się realizacją inwestycji samorządowych.

Wiele z nich uległo wstrzymaniu, często dochodziło również do zawieszania lub przesuwania w czasie planowanych inwestycji. Poza tym obniżono też wyceny stosowane przy przetargach, co często przekłada się na rentowność kolejnych inwestycji. Wiele firm, które w znacznym stopniu były zaangażowane w projekty publiczne, borykało się (lub nadal boryka) z problemami z płynnością finansową.

Rosnące koszty materiałów

Pomimo konsekwentnego wzrostu zainteresowania inwestycjami i historycznie wysokim finansowaniu sektor budowlany musi przede wszystkim konfrontować się z radykalnie rosnącymi cenami materiałów budowlanych. Skala podwyżek nie była przy tym możliwa do przewidzenia, a średni wzrost cen materiałów oszacowano na około 20%.

Niektóre towary zdrożały przy tym nawet kilkakrotnie. O blisko 125% wzrosły ceny płyt OSB, 80% styropian, o ponad 60% zwiększyły się ceny suchej zabudowy, a o połowę podrożały izolacje termiczne. Oprócz tego o 80% wzrosły ceny drewna, a swoją wartość podwoiła stal oraz miedź.

Taka sytuacja ma przy tym kilka przyczyn. Pandemia wpłynęła na łańcuchy dostaw. Na kondycji sektora budowlanego w Polsce i Europie odbija się również sytuacja w Chinach, będących największym eksporterem materiałów i dysponujących największym rynkiem deweloperskim.