Wraz z zaostrzeniem się norm i wzrostem świadomości inwestorów, parametry stolarki takie jak izolacyjność termiczna i szczelność - stały się dla nabywców jednymi z ważniejszych kryteriów przy wyborze systemów okiennych. Wśród osób decydujących się na zakup energooszczędnej stolarki i maksymalnie szczelny montaż, opcja instalacji nawiewników w oknach nierzadko wzbudza wątpliwości.

W rozmowie z doradcami argumentują, że przecież nie po to wybierają energooszczędną stolarkę i inwestują w solidną warstwę ocieplenia ścian i dachu, aby robić w oknach… dziury. Czy instalacja nawiewników faktycznie może przynieść szkody? Obniżyć funkcjonalność stolarki i pogorszyć jej parametry użytkowe w zakresie szczelności? Zwiększyć rachunki za ogrzewanie? A może to właśnie jej brak może okazać się kłopotliwy?

Czym jest wentylacja?

W projektach domów rzadko spotyka się wskazówki dotyczące wentylacji. Czasami pojawia się lakoniczna wzmianka, że wentylacja będzie realizowana przy użyciu nawiewników lub że rekomendowana jest tzw. wentylacja mechaniczna.

W pierwszym przypadku, gdy mamy do czynienia z wentylacją grawitacyjną – konieczne jest zastosowanie nawiewników zamontowanych w oknach lub nawiewników ściennych. W drugim natomiast wymiana powietrza odbywa się za pomocą specjalnych systemów wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej. Wentylacja zawsze polega na wprowadzeniu do budynku świeżego powietrza i wyprowadzenia zużytego - niezależnie od mechanizmu, który zapewnia jego wymianę (nawiewniki okienne, ścienne, systemy wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej).

Czym grozi brak sprawnej wentylacji?

Zaburzona cyrkulacja powietrza w połączeniu z wysoką wilgotnością pomieszczenia stwarzają doskonałe warunki do rozwoju grzybów i pleśni. Stały dopływ świeżego powietrza, nie tylko zapewnia komfort mieszkańcom domu, ale przede wszystkim zapobiega też zawilgoceniu pomieszczeń i rozwojowi szkodliwych dla zdrowia, a przy tym nieestetycznych i mogących uszkodzić konstrukcję budynków wykwitów.

Wątpliwości inwestorów

Skoro zadaniem wentylacji jest wypompowywanie zużytego powietrza z pomieszczeń i wdmuchiwanie do nich świeżego z zewnątrz – nasuwa się pytanie, czy z domu nie ucieka ciepło i czy napływ powietrza z dworu nie będzie powodował nadmiernego schładzania wnętrza oraz przeciągów? Niestety, podczas wymiany powietrza trzeba liczyć się z ubytkami ciepła. Są to straty nieuniknione, które możemy jedynie próbować ograniczać.

I tak, zastosowanie w domu nawiewników higrosterowanych, umożliwia automatyczną, odbywającą się na podstawie wilgotności, regulację wymiany powietrza. Przykładowo w sypialni, w której przebywamy tylko w nocy i oddychając wprowadzamy do powietrza wilgoć, nawiewnik, jeżeli odnotuje zwiększenie się poziomu wilgotności - otwiera się wentylując pomieszczenie. Natomiast w ciągu dnia, kiedy nie korzystamy z sypialni, wilgotność spada, a nawiewnik się przymyka.

Jeszcze lepszym rozwiązaniem jest zastosowanie mechanicznej wymiany powietrza z odzyskiem ciepła tzw. rekuperacji, której zadaniem jest wymiana zużytego powietrza na świeże przy jednoczesnym odzysku ciepła z powietrza wyrzucanego. Tymczasem w przypadku przeciągów, przy dobrze zaprojektowanej wentylacji, problem zostaje ograniczony do minimum, a nawet, jeżeli zaistnieje, można skutecznie zareagować przymykając ręcznie nawiewnik lub zmniejszając wydajność wentylacji mechanicznej.

Regulacja przepływu powietrza

Przepływ powietrza regulować można za pomocą:

• Nawiewników ciśnieniowych – w których ilość napływającego do wnętrza powietrza kontrolowana jest na podstawie różnicy ciśnienia na zewnątrz i w domu. Nawiewniki ciśnieniowe to urządzenia samoregulujące, choć przepływ powietrza można ręcznie ograniczyć do minimum.
• Nawiewników higrosterowanych - wyposażonych w czujniki higroskopijne, zwiększające dopływ powietrza z zewnątrz przy dużym zawilgoceniu pomieszczenia i ograniczające jego strumień, gdy w domu panuje optymalna wilgotność. W urządzeniach tych jest możliwość ustawienia strumienia powietrza pionowo lub ukośnie i ręcznego zminimalizowania przepływu powietrza. Nawiewniki tego rodzaju można montować bezpośrednio na oknie lub na kasecie rolet.
• Nawiewników dwusystemowych – wyposażonych w mechanizmy wykorzystywane w nawiewnikach ciśnieniowych i higrosterowanych. Dopływ powietrza może być w nich regulowany na podstawie różnicy ciśnień lub zawilgocenia pomieszczenia, w zależności od ustawienia urządzenia. Nawiewniki te posiadają też opcję przepływu minimalnego i regulację strumienia maksymalnego.
• Sterowanych elektronicznie systemów wentylacji mechanicznej nawiewno wywiewnej – w których natężenie pracy wentylatorów sterujących napływem powietrza z zewnątrz można zaprogramować, np. na daną godzinę lub uzależnić od poziomu wilgotności, aby przewietrzyć dom przed powrotem jego mieszkańców z pracy, czy szkoły lub zapewnić dodatkowe odprowadzenie wilgotnego powietrza w porach kąpieli. Wybierając takie rozwiązanie warto zdecydować się na system z rekuperacją, czyli odzyskiem ciepłego powietrza. Mechanizm rekuperacji pozwala podwyższyć temperaturę napływającego, chłodniejszego powietrza za pomocą ciepłego powietrza wywiewanego z pomieszczeń, co pozwala na ograniczenie strat energii związanych z ogrzaniem domu.

Co wybrać?

Konieczność wentylacji domu jest oczywista. Podobnie jak to, że wymiana powietrza zużytego na świeże wiąże się z pewnymi stratami ciepła. Obecnie jednak straty te można skutecznie minimalizować poprzez odpowiednie systemy wentylacji, w których mamy możliwość odzysku ciepła oraz  regulacji poziomu wymiany powietrza w zależności od potrzeb.

Trzeba w tym miejscu podkreślić, że straty związane z wentylacją nie upoważniają do stwierdzenia, że możemy sobie pozwolić na zastosowanie nieszczelnej stolarki lub montażu, ponieważ wentylacja będzie pracowała właściwie tylko wtedy, gdy wymiana powietrza będzie się odbywała poprzez urządzenia wentylacyjne, a nie np. przez nieszczelną stolarkę.

Vetrex VR90 Synergy

Zgodnie z tendencjami w budownictwie energooszczędnym bardzo dużo uwagi poświęca się szczelności budynku, która ma kolosalne znaczenie dla zużycia energii.

Realizację tej tendencji zdecydowanie ułatwia wybór maksymalnie szczelnych okien, np. Vetrex VR90 Synergy i zastosowanie energooszczędnej metody ich montażu.

Oczywiście dom nie może być szczelny niczym  termos i musimy pozwolić mu „oddychać”, dlatego konieczne jest stosowanie odpowiednich  systemów wentylacji, których doboru powinien dokonać projektant.